Madeliefje
Het mooie, lieve Madeliefje,
Wie heeft er geen bloemenkransjes van gemaakt?!
Bellis Perennis is haar Latijnse naam, het betekent: 'mooi overblijvende'.
En dat is wat het Madeliefje doet, de kou (tot wel -17°C) in de winter trotseren en mooi overblijven tot de volgende lente haar weer doet bloeien.
Het Madeliefje houdt van de zon, 's nachts en wanneer het regent sluiten de bloemetjes om overdag weer open te gaan in de richting van de zon.
Twijfel je of je een paraplu moet meenemen? Kijk even naar de Madeliefjes, staan ze met hun kopje gebogen, neem maar mee! Staan ze open te stralen, dan kun je de paraplu gerust thuislaten.
Oorspronkelijk komen Madeliefjes uit Azië en Europa, behalve in de tropen kun je het Madeliefje tegenwoordig overal in de wereld vinden.
Werkzame stoffen
Werkzame stoffen in het Madeliefje zijn:
Saponines (bayogenine), etherische olie, slijmstof, looistof, hars, bitterstoffen, tannines, suikers, slijmstoffen en organische zuren (appelzuur, wijnsteenzuur, azijnzuur, oxaalzuur). De stof apigenine, die antibacterieel werkt, vinden we ook in Madeliefjes.
In 100 gram Madeliefjes zit:
600 mg potassium,
88 mg fosfor,
33 mg magnesium,
190 mg calcium,
2,7 mg ijzer,
160 mg vit. A en
2.6 mg proteïne,
In mei en juni is de concentratie aan geneeskrachtige inhoudsstoffen in de plant op zijn hoogtepunt.
Werking van Madeliefjes
Het Madeliefje wordt van oudsher gebruikt voor een grotere weerstand en kracht van het lichaam en werd vanwege de wondhelende eigenschappen gebruikt om bloedende wonden op het strijdveld te stelpen.
Het Madeliefje heelt en geeft weer energie!
Het bevat kalk en magnesium, wat kan helpen verkramping van de kleine bloedvaatjes tegen te gaan.
De plant werkt als een bloedverdunner en helpt bij vernauwing en kramp van bloedvaten en spataderen. Magnesium bevordert de werking van de hersenen en het zenuwstelsel.
Het Madeliefje kan worden ingezet bij hoge bloeddruk, of als alternatief voor bloedverdunners,
raadpleeg hiervoor uiteraard altijd eerst een arts.
De fijngestampte bloemetjes en bladeren verlichten pijn bij kneuzingen en verstuikingen.
Ook bij blauwe plekken, vochtophopingen, spierpijn en eczeem wordt het Madeliefje ingezet.
Bij een vastzittende hoest helpt het Madeliefje met het ophoesten van slijm.
Bij aften en mondontsteking zou het kauwen op verse blaadjes helpen.
Nachtzweten zou verminderen door het gebruik van Madeliefjes.
Bij kinderziekten die gepaard gaan met huidklachten en koorts wordt Madeliefjeszalf gebruikt of een bad van een aftreksel van Madeliefjes en zemelen.
Zelfs op fibromyalgie zou het Madeliefje een gunstige werking hebben.
Madeliefjes werken versterkend, ontstekingsremmend, bloedzuiverend en vochtafdrijvend.
Het lipidenprofiel van het bloed kan verbeteren door gebruik van Madeliefjes.
Gecultiveerde Madeliefjes hebben geen geneeskrachtige werking.
Het energetische Madeliefje
De energetische boodschap van het Madeliefje is:
"Je bent nooit alleen"
Waar je dan ook mee te maken krijgt, er is altijd een kracht die je helpt.
Omdat deze boodschap zo vergelijkbaar is met de boodschap van Valkruid, beter bekend als Arnica, wordt de zalf van het Madeliefje ook wel de Nederlandse Arnicazalf genoemd. Arnica wordt in de homeopathie gebruikt bij klachten van lichamelijke en geestelijke pijn.
Het homeopatische Madeliefje
In de homeopathie wordt het Madeliefje onder de naam 'Bellis' gebruikt bij verschillende aandoeningen.
Een tinctuur van de bloeiende plant wordt ingezet bij kneuzingen, blauwe plekken en bloeduitstortingen.
Daarnaast zit het in homeopathische mixen voor onder andere huidproblemen, stress, incontinentie, wonden en bloedingen.
Het symbolische Madeliefje
Het Madeliefje heeft meerdere symbolische betekenissen:
- zuiverheid
- geduld
- onschuld
- trouw
- schoonheid
- eenvoud
Maceraat van Madeliefjes
Madeliefjes maceraat helpt bij vochtophopingen, kneuzingen, pijn na het vallen en stoten, blauwe plekken, spierpijn en eczeem.
Het maceraat van Madeliefjes mag eventueel op de geschaafde, open huid worden gebruikt.
Ingrediënten:
-Madeliefjesbloemetjes, gedroogd
-olijfolie
-afsluitbare, glazen pot
Bereiding:
Na het plukken van de Madeliefjes verwijder je de steeltjes, je hebt alleen de bloemetjes nodig en laat je ze minimaal 24 uur goed drogen.
Doe daarna de Madeliefjes in een glazen pot en giet hier de olie overheen.
Zorg dat de Madeliefjes ruim 'onder water' staan.
Als de Madeliefjes geheel gedroogd waren kun je de pot afsluiten, als de Madeliefjes nog niet helemaal droog waren dek de pot dan af met een doek zodat het vocht er alsnog uit kan en de olie niet gaat schimmelen door het vocht.
Laat de Madeliefjes minimaal 14 dagen in de olie zitten en schudt dagelijks de pot even voorzichtig om.
(doe het deksel er dan eerst op als je de pot had afgedekt met een doek :))
Na twee weken zeef je de Madeliefjes eruit en blijft er een heldere maceraat over.
Dit kun je in deze vorm gebruiken of er een zalf of crème van maken.
Heerlijk verzachtend bij een ruwe huid!
Madeliefjeszalf
Madeliefjeszalf helpt bij vochtophopingen, kneuzingen, pijn na het vallen en stoten, blauwe plekken, spierpijn en eczeem.
De zalf van Madeliefjes mag eventueel op de geschaafde, open huid worden gebruikt.
Ingrediënten:
-Madeliefjesbloemetjes, vers of gedroogd
-olijfolie, kan ook met zonnebloemolie.
Voor twee handjes Madeliefjes heb je ongeveer 200ml olie nodig.
-Twee eetlepels geraspte bijenwas
-Potjes
Bereiding:
Na het plukken van de Madeliefjes verwijder je de steeltjes, je hebt alleen de bloemetjes nodig.
Meng in een kom de bloemetjes en de olie. Verwarm het mengsel enkele uren au bain marie.
Zeef daarna de bloemetjes uit de olie zodat je een heldere olie overhoudt.
(wanneer je al een maceraat gemaakt hebt kun je vanaf hier beginnen)
Acht eetlepels van deze olie samen met twee afgestreken lepels bijenwas al roerend verwarmen.
Als de bijenwas gesmolten is, is de zalf klaar.
Giet het geheel in een zalfpotje.
Blijf tijdens het afkoelen de zalf roeren, dan zal de zalf niet te hard worden.
Madeliefjestinctuur of spray
Een andere manier om gebruik te maken van de voordelen van Madeliefjes is dmv een spray.
Ingrediënten:
-Madeliefbloemetjes (vers geplukt of gedroogd)
-Jenever of wodka
-Water (gefilterd of bron)
-Glazen pot
-Flesje met spraydop
-(evt. etherische oliën)
Bereiding:
Vul een glazen pot voor 1/3 met madeliefbloemetjes.
Vul de pot tot 2/3 aan met de jenever/wodka.
Sluit de pot af.
Laat de Madeliefjes minimaal 14 dagen in de alcohol zitten en schudt dagelijks de pot even voorzichtig om.
Na twee weken zeef je de Madeliefjes eruit en blijft er Madeliefjesalcohol (tinctuur) over.
Je kan de tinctuur puur gebruiken, 10-50 druppels per dag, drie keer per dag of een verdunde spray maken:
Vul het sprayflesje voor de helft met de Madeliefjesalcohol en voor de helft met (gefilterd of bron) water.
Voeg naar wens etherische olie toe, bijvoorbeeld: Roman Chamomille, Lavendel, Geranium.
Spray de Madeliefjes alcohol op de aangedane plekken, beter niet op beschadigde huid, alcohol prikt.
Madeliefjes eten
Madeliefjes zijn eetbare, gezonde bloemetjes, ze bevatten tot 30 mg. vitamine-C per 100gram.
Zowel de bloemetjes, steeltjes als het blad zijn eetbaar.
Vroeger werden ze gegeten als sla of gekookt als groente.
Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt als decoratie in een salade of soep.
Wanneer Madeliefjes in de soep worden gedaan openen ze zich door de warmte van de soep.
Van de bloemknopjes maak je makkelijk zelf kappertjes.
Als een Madeliefje helemaal geopend is smaakt het enigszins bitter.
Gecultiveerde madeliefjes zijn meestal niet eetbaar.
Suikermadeliefjes
Ingrediënten:
-verse madeliefjes (met steeltjes om ze makkelijker te kunnen vasthouden)
- een beetje fijne kristalsuiker
-een ei (alleen het eiwit)
Bereiding:
Klop het eiwit lichtjes op (zonder dat het gaat schuimen) en dompel de bloemetjes erin.
Bestrooi de bloemetjes met wat fijne kristalsuiker en schud ze zachtjes zodat het teveel aan suiker er af valt.
Verwijder dan voorzichtig de steeltjes en leg de bloemetjes op de bakplaat.
Gebruik een heteluchtoven op 50°C om ze eventjes te verwarmen.
Gebruik de suikermadeliefjes het liefst direct uit de oven, of anders binnen 2 dagen.
Bewaar ze dan in een afgesloten schaal.
Thee en limonade
Een andere simpele manier om Madeliefjes te gebruiken is door thee te maken van verse of gedroogde Madeliefjes.
Week een flinke eetlepel Madeliefjes in een beetje koud water.
Na een paar minuutjes weken overgiet je de geweekte Madeliefjes met een halve liter kokend water wat je 10 minuten laat trekken.
Andere kruiden toevoegen kan prima.
Voor een innerlijke reiniging of detox is het Madeliefje uitstekend geschikt in combinatie met brandnetelblad.
Wanneer je het laat afkoelen heb je een limonade, hierbij kun je ook kiezen om Vlierbloesem toe te voegen voor een zoetere smaak.
Of maak Madeliefjessiroop om aan te lengen met water of als toevoeging aan de thee bij verkoudheid.
Ingrediënten:
-250 gram madeliefbloemetjes
-een halve citroen in schijfjes of 2 druppels etherische olie van Citroen
-40/50 gram poedersuiker
-4 kopjes water
Bereiding:
De bloemetjes overgieten met kokend water in een pannetje.
Schijfjes citroen toevoegen en laten trekken.
Wanneer je etherische olie gebruikt deze pas toevoegen wanneer het Madeliefjeswater is afgekoeld.
Na 24 uur de bloemetjes er uit zeven.
Poedersuiker aan het pannetje met Madeliefjeswater toevoegen en inkoken.
Kappertjes maken van Madeliefjes
De bloemknopjes worden wel gebruikt als kappertjes.
Ingrediënten:
-een flink kopje vol Madeliefknopjes.
-glazen pot
-halve liter witte-wijnazijn.
-peperkorrels, 2 eetlepels.
-1 ui of 3 sjalotjes.
-1 teen knoflook.
Voor kappertjes heb je de knopjes van de Madeliefjes nodig, pluk ze daarom vroeg in de ochtend.
Verwarm de witte-wijnazijn met gekneusde peperkorrels en gesnipperde sjalotjes of uiensnippers en geperste knoflook.
Laat een kwartiertje trekken en zeef dan de azijn.
Laat de azijn afkoelen.
Doe de madeliefknopjes in een glazen pot en giet de afgekoelde, gezeefde azijn er overheen.
Sluit de glazen pot en laat een paar weken staan.
Madeliefjeswijn maken
Madeliefjeswijn is op verschillende wijzen makkelijk te maken.
Bij een stijve nek of blauwe, beurse plekken maak je een wijn die je als kompres gebruikt.
Meng ongeveer 50 gram bloemetjes met een liter witte wijn.
Dit laat je een maand trekken, daarna goed zeven.
Het kompres aanbrengen op de aangedane plekken.
Ter ondersteuning van de luchtwegen maak je een wijn om te drinken.
Kook ongeveer 25 gram gedroogde bloemetjes een paar minuten in een liter witte wijn.
Na het enigszins afkoelen de wijn zeven en dagelijks 2 kleine glaasjes drinken.
Decoratie
Madeliefjes laten zich eenvoudig tot bloemenkransjes rijgen; een geliefde bezigheid van kinderen.
Van oudsher worden er in Overijssel met Pasen eieren versierd met madeliefjes.
De madeliefjes worden tegen de eierschaal gedrukt en daarna omwikkeld met uienschillen, kranten en touw.
De eieren worden gekookt, waarna de kleurstof uit de uienschillen in de eierschaal trekt.
Op de plaatsen van de madeliefjes ontstaan afdrukken op de eierschaal.
Na het koken wordt het ei uitgepakt en met vet ingesmeerd om het mooi te laten glanzen.
Kompres en bad
Maak voor huidklachten zoals eczeem, droge uitslag, wonden, ontstekingen en puistjes een kompres.
Dit doe je door een sterke thee te maken, 3 flinke eetlepels Madeliefjes in een halve liter water.
Als de thee sterk genoeg is laat je deze afkoelen tot het handzaam is.
Daarin drenk je een gaasje of doek die je licht uitknijpt zodat het niet meer druppelt.
Het gaasje (of doek) bevestig je op de huid en laat deze een half uurtje zitten.
Een warme, vochtige doek of washandje eroverheen versterkt de werking.
Bij kinderziektes die huidproblemen geven is een bad van (afgekoelde) Madeliefjesthee en zemelen een uitkomst.
Pas op
-Madeliefjesthee of -tinctuur gaan niet samen met bloedverdunners en aspirine.
-Bij zwangerschap en borstvoeding niet gebruiken, er is te weinig onderzoek gedaan om de veiligheid bij zwangerschap en borstvoeding te garanderen.
-Niet gebruiken bij constipatie.
-Zoals altijd: bij ernstige klachten of medicijngebruik, raadpleeg altijd je behandelend arts.